Bogactwo Śląska związane jest z podmokłymi „lasami” karbońskimi, które ulegając fosylizacji dały regionowi pokłady węgla kamiennego. Przez cały XIX i XX wiek był on podstawową siłą napędową rozwoju Śląska. To dzięki niemu region wyrósł na potęgę gospodarczą Polski zarówno międzywojennej jak i powojennej. Prehistoryczne drzewa, a właściwie olbrzymie skrzypy i widłaki, zdeterminowały naszą współczesną codzienność. Dzisiaj możemy zaryzykować stwierdzenie, że Katowice i Śląsk wracają do korzeni. Region jest pod względem lesistości w czołówce, a Katowice uznawane są po Zielonej Górze za najbardziej zielone miasto Polski. Drzewa to podstawowy element, który buduje lasy. Stąd też idea stworzenia „Alei drzew polskich”, która ma przybliżyć wiedzę na temat rodzimych gatunków drzew. 

Rozwój przemysłu wiązał się z gwałtownym kurczeniem się pierwotnej Puszczy Śląskiej, charakterystycznej dla dawnego Górnego Śląska. Puszcza ta nie zachowała się nawet we fragmentach. Jedynie rezerwat „Las Murckowski” na terenie Nadleśnictwa Katowice chroni fragment odtworzonego lasu, który najbardziej przypomina wyglądem i strukturą dawną puszczę. Rozbudowie miast towarzyszyło upiększanie ich sztucznymi nasadzeniami. Dziś w miejskich parkach, na skwerach, alejach i cmentarzach często dominują drzewa obcego pochodzenia. Kasztanowce, robinie akacjowe zwane potocznie „akacjami”, sumaki, katalpy i wszechobecne topole włoskie nigdy nie należały do naszej naturalnej dendroflory. Zastąpiły one w miejskim krajobrazie niemal całkowicie gatunki rodzime. Lipy, graby, wiązy, buki, jesiony, dęby szypułkowe i bezszypułkowe pozostały jeszcze w lasach otaczających miasta. Często podlegają one ochronie prawnej, jako część chronionego obszaru. W lasach Nadleśnictwa Katowice są to rezerwaty przyrody lub zespoły przyrodniczo-krajobrazowe. Także chronione monumentalne drzewa, które dorastają do rozmiarów pomnikowych, należą do gatunków rodzimych. Na terenie Katowic drzewami pomnikowymi są buki, jesion wyniosły, klon zwyczajny, dąb szypułkowy.

Aleja drzew polskich zaprasza, aby w cieniu jej gałęzi przestudiować ich pokrój, kwiaty, liście i owoce. Ścieżkę tworzy 13 gatunków drzew. Liczba gatunków nie jest przypadkowa, bo odzwierciedla ona 12 Wydziałów Uniwersytetu Śląskiego oraz Centrum Informacji Naukowej i Bibliotekę Akademicką. Każdy Wydział, zgodnie ze swoim obszarem zainteresowań naukowych, włożył cząstkę swojej wiedzy na temat drewna i drzew w ostateczny, merytoryczny kształt „Alei”. I tak dzięki tej ponadwydziałowej współpracy powstało kompendium wiedzy, z którego można się dowiedzieć o historii wykorzystania drewna w przeszłości, jego licznych, bo szacowanych dzisiaj na 30 tysięcy sposobów zastosowania. Szczególnie ciekawe są opisy drewna językiem różnych nauk – mówiące zawsze o tym samym: o drewnie. Całość zamknięta jest swoistą klamrą wiedzy ogólnej o lasach Katowic i ich dzisiejszej roli w naszym życiu. Uzupełnieniem otwartej w 2014 roku ścieżki będzie jej przedłużenie w kampusie Uniwersytetu Ekonomicznego, gdzie zaprezentowane zostaną polskie drzewa iglaste.