Istnieje wiele przepisów mających na celu ochronę drzew i krzewów przed ich, często nieuzasadnioną, wycinką. Ustawa o ochronie przyrody z 17.04.2004 r. przyjmuje jako zasadę, że usunięcie drzewa lub krzewu wymaga zezwolenia właściwego organu, którym jest z reguły wójt, burmistrz, prezydent, a wyjątkowo wojewódzki konserwator zabytków, starosta lub regionalny dyrektor ochrony środowiska. Za usunięcie drzewa lub krzewu, z nielicznymi wyjątkami, ponosi się opłaty . Ich wysokość jest uzależniona m.in. od gatunku drzewa i jego wielkości (obwód pnia na wys. 130 cm). Za usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia wymierza się administracyjną karę pieniężną – trzykrotność właściwej stawki. Najwyższe kary płaci się za nielegalną wycinkę jodeł, miłorzębów i cisów. Drzewa rosnące na terenie lasów są objęte ochroną jako dobro narodowe. Wyodrębnionym typem kradzieży jest tzw. kradzież leśna (art. 290 kodeksu karnego). Na szczeblu prawodawstwa europejskiego ważne jest rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 995/2010 z 20.10.2010 r., które ma przeciwdziałać handlowi nielegalnie pozyskanym drewnem i produktami z niego na terytorium UE oraz ustanawiać obowiązki podmiotów prowadzących obrót drewnem. Zgodnie z rzymską paremią superficies solo cedit drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania stają się częścią składową gruntu (art. 48 Kodeksu Cywilnego). Na gruncie prawa cywilnego drzewo może być rozumiane jako naturalny pożytek rzeczy.