Istnieje wiele przepisów mających na celu ochronę drzew i krzewów przed ich, często nieuzasadnioną, wycinką. Ustawa o ochronie przyrody z 17.04.2004 r. przyjmuje jako zasadę, że usunięcie drzewa lub krzewu wymaga zezwolenia właściwego organu, którym jest z reguły wójt, burmistrz, prezydent, a wyjątkowo wojewódzki konserwator zabytków, starosta lub regionalny dyrektor ochrony środowiska. Za usunięcie drzewa lub krzewu, z nielicznymi wyjątkami, ponosi się opłaty . Ich wysokość jest uzależniona m.in. od gatunku drzewa i jego wielkości (obwód pnia na wys. 130 cm). Za usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia wymierza się administracyjną karę pieniężną – trzykrotność właściwej staw-ki. Najwyższe kary płaci się za nielegalną wycinkę jodeł, miłorzębów i cisów. Drzewa rosnące na terenie lasów są objęte ochroną jako dobro narodowe. Wyodrębnionym typem kradzieży jest tzw. kradzież leśna (art. 290 kodeksu karnego). Na szczeblu prawodawstwa europejskiego ważne jest rozporządzenie Parla-mentu Europejskiego i Rady (UE) nr 995/2010 z 20.10.2010 r., które ma przeciwdziałać handlowi nielegalnie pozyskanym drewnem i produktami z niego na terytorium UE oraz ustanawiać obowiązki podmiotów prowadzących obrót drewnem. Zgodnie z rzymską paremią superficies solo cedit drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania stają się częścią składową gruntu (art. 48 Kodeksu Cywilnego). Na gruncie prawa cywilnego drzewo może być rozumiane jako naturalny pożytek rzeczy.