Śmierć drzewa jest jak najbardziej naturalnym i powszechnym epizodem w życiu lasu. Mimo to obecność martwego drewna w lasach była przez wiele lat postrzegana bardzo negatywnie. Dopatrywano się w nim wylęgarni „szkodników”, przyczyny pożarów, oznak zaniedbania lasu czy też braku gospodarności oraz marnotrawienia drewna. Dopiero stosunkowo niedawno zaczęto doceniać istotną rolę martwego drewna w ekosystemie leśnym i zrozumiano, że w przyrodzie ważne są zarówno procesy tworzenia biomasy, jak i jej rozkładu, a martwe drewno i towarzyszące mu organizmy uznawane są za wyznacznik naturalności lasu.

Na 1 hektarze naturalnego lasu może znajdować się średnio od 100 do 200 m³, na nawet więcej, martwego drewna. w przeciętnym lesie gospodarczym znajduje się go zaledwie 5-10 m³. Naukowcy zwracają uwagę, że słusznym byłoby zwiększyć ilość martwego drewna w europejskich lasach gospodarczych co najmniej 5 krotnie.

Drzewo spełnia wiele istotnych funkcji w naszym życiu, jest kluczowym elementem lasów i parków. Jego rola po śmierci jest równie ważna, gdyż wpływa na życie tysięcy gatunków mikroorganizmów, roślin i zwierząt. w naszych szerokościach geograficznych drewno ulega rozkładowi po 10-100 latach, w zależności od gatunku, rozmiarów, otaczającego środowiska i wielu innych czynników. Martwe drzewo nie jest martwe, lecz ciągle żyjące, często dynamiczniej niż zdrowe drzewo. Jest ważnym elementem ekosystemu, zwiększającym jego naturalną, biologiczną odporność, warunkującym utrzymanie względnej równowagi w przyrodzie. Życie 30 do 50% leśnych gatunków Europy i Polski zależy od starych i martwych drzew.

Martwe drewno spełnia wiele ważnych funkcji w życiu lasu.

• • Powolny rozkład długotrwale nawozi glebę.

  • Zwiększa retencję wody i działa przeciwpożarowo.

  • Miejsce bytowania tysięcy wzajemnie od siebie zależnych gatunków owadów, skąposzczetów, wijów, pajęczaków, ślimaków, roztoczy.

  • Miejsce schronienia dla wielu zwierząt leśnych, m.in. ryjówek, nornic rudych, darniówki, jenotów, kun leśnych.

  • Obfita baza pokarmowa dla ptaków oraz innych kręgowców.

W niektórych krajach pozostawia się w lesie ścięte drzewa, a nawet uśmierca stojące i wycina w nich dziuple. Wszystko po to, by zwiększyć różnorodność biologiczną. w Holandii, Niemczech i Wielkiej Brytanii pozostawia się martwe drzewa i ich fragmenty do całkowitego rozkładu również w parkach i miejskich zadrzewieniach. Takim miejscem od 2012 roku jest też teren Uniwersytetu Śląskiego.

Czas najwyższy abyśmy nauczyli się szanować stare i martwe drzewa. Drewno jest też najstarszym surowcem. Na przestrzeni wieków martwe drewno, w postaci zbieranego zimą chrustu, pozwalało przetrwać najchłodniejszą porę roku. a czy dzisiaj możemy sobie wyobrazić ognisko bez zebranego wcześniej w lesie chrustu.

Aby dowiedzieć się więcej o roli martwego drewna zapraszamy na stronę internetową: „po co nam martwe drzewa?„

„Las, w którym nie ma martwych drzew jest chory”

Prof. Andrzej Strumiłło